Puszczyk Strix aluco – głosy ptaków

Puszczyk – Co to za ptak?

Puszczyk Strix aluco jest średniej wielkości gatunkiem sowy, który zamieszkuje lasy iglaste i mieszane, głównie na obszarach górskich. Jego nazwa pochodzi od słowa „puszcza”, co odnosi się do gęstych i dzikich lasów, które są jego naturalnym środowiskiem. Puszczyk jest jednym z najbardziej tajemniczych ptaków Polski, ze względu na swoje nocne i mało widoczne zwyczaje.

Spotkasz go w puszczy, parku, a nawet Twoim ogrodzie

Spośród naszych krajowych sów jest najbardziej elastycznym i wszechstronnym gatunkiem. Z tego powodu jest również jedną z najliczniejszych sów. Występuje na terenie całego kraju i zamieszkuje szerokie spektrum siedlisk. Od wnętrza „głuchych” i rozległych puszcz, przez skraje lasów i niewielkie zadrzewienia, po centra miast. To samo dotyczy miejsc gniazdowania. Najczęściej są to dziuple starych drzew, ale potrafi gniazdować również w kamieniołomach czy budynkach, gdzie zajmuje poddasza, kominy lub otwory wentylacyjne. Jak większość sów, puszczyk nie buduje gniazd, a jaja składa bezpośrednio na podłożu swojej niszy gniazdowej, tj. dziupli, szczelinie skalnej czy strychu.

Filmowa kariera puszczyka

Głos puszczyka, falująco-drżące pohukiwanie, zna chyba każdy z nas. Jest on chętnie wykorzystywany w kinematografii dla podbudowania napięcia niektórych filmowych scen (nagranie nr 1 oraz 3). Istnieje szereg wariacji tego głosu. Pełna, „klasyczna” fraza zaczyna się bardzo krótkim, wstępnym „pu” i kończy wydłużonym, opadającym i często falująco-drżącym „huuu”. Uproszczona wersja składa się jedynie z długiego „huuu”. Niekiedy głos ten przyjmuje postać modulowanego, cichego kwilenia.

Kiedy najlepiej nasłuchiwać puszczyka?

Opisany wyżej głos puszczyka jest pieśnią wydawaną przez samce tego gatunku. Aktywność głosową wykazują również samice. Ich głos jest już jednak mniej przyjemny dla ucha, gdyż przyjmuje postać płaczliwego zawodzenia (nagranie nr 2 oraz 3). Puszczyki przystępują do lęgów bardzo wcześnie. Dlatego najlepszym okresem, aby usłyszeć tę sowę, jest wczesna wiosna, od lutego do marca, kiedy to wykazują największą aktywność głosową.

Środowisko życia puszczyka

Puszczyk zwykle wybiera swoje siedliska w gęstych lasach iglastych i mieszanych, chociaż można go spotkać także w miejskich parkach. Wysoko położone lasy górskie są szczególnie atrakcyjne dla tego gatunku, gdzie znajduje odpowiednie schronienie oraz obfitość potencjalnych ofiar.

Zwyczaje i zachowanie puszczyka

Puszczyk jest ptakiem aktywnym głównie nocą, co oznacza, że jest skryty i trudny do zauważenia w ciągu dnia. Jego głos jest charakterystyczny i można go usłyszeć w okresie lęgowym, gdy samce wołają, aby zwrócić uwagę samic. Wraz z nadejściem zmierzchu, puszczyk wyrusza na polowanie, polując głównie na gryzonie, ptaki oraz owady.

Puszczyk Strix aluco – żywienie i polowanie

Głównym źródłem pożywienia dla puszczyka są gryzonie, takie jak myszy, nornice, a także ptaki średniej wielkości, na które poluje w locie. Ponadto, w okresie letnim, ich menu uzupełniają owady. Puszczyk poluje głównie z zasiadki, tj. przesiadując na gałęzi, słupie, suchym drzewie, niekiedy patroluje teren polując z lotu. Posiada znakomite zdolności słuchowe i wzrokowe.

Rozmnażanie i cykl życia

Okres lęgowy puszczyka przypada na koniec zimy i wiosnę. Samce wykonują charakterystyczne wołanie, aby przyciągnąć uwagę samic i ugruntować swoje terytorium. Gniazdo puszczyka zwykle znajduje się na drzewie, w dziupli lub na wysokiej gałęzi. Samica składa zazwyczaj od 3 do 5 jaj, które wysiaduje przez około 30 dni. Po wykluciu się pisklęta są karmione przez oboje rodziców i pozostają z nimi przez kilka tygodni, zanim będą gotowe do samodzielnego życia.

Puszczyk w kulturze i folklorze

Puszczyk od dawna zajmuje ważne miejsce w polskiej kulturze i folklorze. Jest często wymieniany w baśniach, legendach i przypowieściach ludowych, co dodaje mu mistycznego charakteru i sprawia, że jest jeszcze bardziej tajemniczy dla Polaków.

Niesamowite fakty o puszczyku

• Puszczyk może obracać swoją głowę o 270 stopni, co daje mu zdolność patrzenia w prawie każdym kierunku bez ruszania reszty ciała.
• Jego ostrzyżenie jest tak ciche, że potrafi podlecieć do ofiary bez wydawania żadnych dźwięków, co czyni go doskonałym myśliwym.
• Jest uważany za ptaka-strażnika w polskiej mitologii, który chroni lasy przed złymi duchami i zjawami.

Posłuchaj innych ptaków

• Zięba Fringilla coelebs
• Bogatka Paru major
• Słowik szary Luscinia luscinia
• Żuraw Grus grus
• Ktętogłów Jynx torquilla
• Lelek Caprimulgus europaeus
• Strzyżyk Troglodytes troglodytes