Kompensacja przyrodnicza – najczęściej zadawane pytania

Każda działalność człowieka ma negatywny wpływ na naszą planetę. Postępująca degradacja środowiska naturalnego wymaga wielu działań mających na celu przywrócenie równowagi przyrodniczej. Pojęcie kompensacji przyrodniczej zostało określone w art. 3 pkt 8 z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 poz. 1232) dalej: p.o.ś. Jakie znaczenie dla środowiska przyrodniczego ma funkcja kompensacji?

Czym jest proces kompensacji przyrodniczej w teorii? – definicja

Słowo „kompensacja” w dziedzinie przyrodniczej ma wiele znaczeń, zależnie w jakim kontekście zostało użyte. Podstawowym znaczeniem kompensacji przyrodniczej jest jednak „wyrównanie” braków, czyli strat. 

W kwestii inwestycji mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko jest to zbiór różnych działań takich jak:

• rekultywację gleby,
• zalesianie,
• tworzenie siedlisk przyrodniczych,
• wyrównanie szkód dokonanych w środowisku,
• tworzenie skupień roślinności,
• zachowanie walorów krajobrazowych,
• oraz również w szczególności roboty budowlane i roboty ziemne.

Ściśle mówiąc, ten zespół działań ma na celu zrównoważenie negatywnego oddziaływania tych inwestycji, zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji.

Gdzie kompensacja przyrodnicza ma zastosowanie? – co można kompensować

Kompensacja przyrodnicza jest działaniem znajdującym zastosowanie w przypadku przedsięwzięć, dla których przygotowywane są raporty OOŚ. 

Działania te są środkiem naprawczym. Wdraża się je w przypadku, gdy nie można uniknąć negatywnego oddziaływania inwestycji na środowisko i integralność obszarów Natura 2000. Pamiętajmy jednak, że kompensacja przyrodnicza jest stosowana wyjątkowo i jej zastosowanie nie może być brane pod uwagę przy wyborze wariantu inwestycji.

Czym jest kompensacja przyrodnicza w praktyce? – przykłady

Rodzaj działań kompensacyjnych i zakres kompensacji przyrodniczej może być bardzo różny. Jest to zarówno odtworzenie niewielkiego chronionego fragmentu chronionego siedliska jak i działania na kilkuset hektarowej powierzchni w celu odtworzenia siedlisk początkowych.

Co ważne, należy pamiętać, iż zwykle kompensujemy straty poza obszarem występowania inwestycji. W związku z tym, zanim do niej przystąpimy, musimy uzyskać prawo do dysponowania gruntami na danym terenie. 

Przykładami takich działań w ramach kompensacji będą np. tworzenie nowych zbiorników rozrodczych dla płazów oraz zasiedlanie ich herpetofauną lub odtwarzanie miejsc lęgowych ptaków. Może to być również odtwarzanie zniszczonych siedlisk (w tym działanie wielkoobszarowe) na innych obszarach.

Kompensacja a minimalizacja i wyrównywanie

Powyższych działań, jak i samej kompensacji, nie należy mylić z działaniami minimalizującymi negatywne oddziaływanie inwestycji. Środki minimalizujące są zależne od oddziaływań inwestycji i stanowią integralną część projektu. 

Generalnie zawierają różne działania zmniejszające oddziaływanie inwestycji w miejscu jej przeprowadzenia i strefy oddziaływania. 

Z kolei kompensacja, zwykle realizowana poza obszarem inwestycji, jest niezależna od celu inwestycji. Jej zakres określa się na etapie opracowania decyzji środowiskowej  i często jest realizowana jeszcze przed przystąpieniem do prac.

Kto przygotowuje, a kto realizuje działania kompensacyjne?

Potrzeba wykonania kompensacji przygotowywana jest przez organy administracji publicznej, zwykle RDOŚ. Przygotowanie projektu kompensacji jest bardzo dużym wyzwaniem i wymaga interdyscyplinarnego podejścia wielu specjalistów. Często projekty wykonania kompensacji przyrodniczej wymagają ogromnych nakładów finansowych. Sam projekt musi dokładnie określać cele ochrony obszaru, zakres, miejsce oraz sposób przeprowadzenia działań. Musi on być możliwy do wykonania pod względem technicznym, jak i dyspozycji do terenów gdzie ma być wdrażany. Za realizację kompensacji przyrodniczej odpowiada inwestor.

Jesteś inwestorem i potrzebujesz pomocy przy przeprowadzeniu kompensacji przyrodniczej? Skontaktuj się z naszą firmą. Nasi specjaliści pomogą Ci w ocenie oddziaływania przedsięwzięcia oraz w realizacji działań kompensacyjnych.