Przenieśliśmy mrowiska mrówki ćmawej (Formica polyctena)

Magistrala ciepłownicza OPEC w Gdyni

Przeniesienie mrowisk, jako kompensacja przyrodnicza, związane było z planowaną modernizacją magistrali ciepłowniczej w Gdyni. Obiekt zarządzany jest przez OPEC – firmę prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie m. in. wytwarzania, przesyłu oraz dystrybucji i obrotu ciepłem. OPEC był również naszym bezpośrednim zleceniodawcą.

Mrowiska zlokalizowane na podporach magistrali

Sytuacja była tym razem dość nietypowa z uwagi na lokalizację mrowisk. Cztery mrowiska zlokalizowane były w obrębie podpór magistrali ciepłowniczej. Przenoszenie mrowisk odbyło się we wczesnych godzinach porannych i rozpoczęło jeszcze przed wschodem słońca. Na szczęście aura okazała się łaskawą. Całonocne opady deszczu ustały o świcie umożliwiając sprawne wykonanie prac.

Wybór i przygotowanie miejsca pod translokację mrowiska

Przeniesienie mrowiska poprzedzone jest wytypowaniem miejsc zastępczych, spełniających wymagania ekologiczne danego gatunku mrówek. Mrówki ćmawe preferuję miejsca nasłonecznione, na skrajach lasów, chociaż spotykane są również na stanowiskach bardziej zacienionych. W miejscu przeznaczonym na nowe mrowisko należy wykopać odpowiedniej wielkości dołek, stosownie do wielkości mrowiska. Na jego dnie umieszczamy spróchniały konar i przykrywamy go drobnymi gałązkami, formując w ten sposób strukturę przypominającą daszek.

Przeprowadzka królowej

Translokacja mrowiska odbywa się dwuetapowo. W pierwszej kolejności pobiera się wierzchnią warstwę substratu wraz z osobnikami mrówek. Następnie, do osobnego pojemnika lub worka, pobieramy wewnętrzną część gniazda z osobnikami dorosłymi oraz, co najważniejsze, z ich jajami. Kluczowe jest, aby translokacją objąć również królową. Odszukanie królowej podczas pobierania substratu jest oczywiście niemożliwe. Niemniej jednak pobranie co najmniej 3/4 całego gniazda zwiększa prawdopodobieństwo przemieszczenia również królowej.

Mrówka ćmawa (Formica polyctena) – ochrona gatunkowa

Mrówka ćmawa, jak i pozostałe pokrewne gatunki krajowych mrówek, objęte są w Polsce częściową ochroną gatunkową. Z uwagi na status ochronny tego gatunku obowiązuje prawny zakaz przetrzymywania i przenoszenia mrówki ćmawej, nie wspominając o ich zabijaniu. Z powyższych względów przed przystąpieniem do translokacji mrowisk niezbędne było uzyskanie derogacji RDOŚ w Gdańsku, zezwalającej na odstępstwa od ww. zakazów.

Mrówki chronione, bo pożyteczne

Ochrona mrówek nie jest przypadkowa. Pełnią one szereg istotnych funkcji ekologicznych. Spulchniają i napowietrzają glebę, ułatwiając dotarcie wody i tlenu do korzeni roślin. Mrówki są efektywnymi ogrodnikami, gdyż aktywnie poszukują i przenoszą do mrowisk nasiona, powodując ich przypadkowe rozsiewanie. Przerabiają również ogromną masę materii organicznej, jak również stanowią pożywienie dla wielu innych organizmów i zwierząt.