Czym jest opinia ornitologiczna?

Ekspertyza ornitologiczna, inaczej opinia ornitologiczna, jest jednym z podstawowych dokumentów wymaganym do przeprowadzania prac remontowo-budowlanych. Zapewnia prowadzenie prac, takich jak np. termomodernizacja, bez zagrożenia dla życia ptaków oraz zachowania ich siedlisk. Osobą przeprowadzającą tego typu ekspertyzę jest ornitolog. Dzięki zdobytemu doświadczeniu i przygotowaniu potrafi w sposób jak najbardziej dokładny określić użytkowanie obiektu przez ptaki. Może także pokierować pracami tak, aby nie stanowiły one zagrożenia dla zwierząt, a po remoncie ich siedliska w budynku zostały odtworzone.

Opinia ornitologiczna, główne cele opracowania

• Wykazanie czy obiekt był lub jest użytkowany przez ptaki,
• Zaplanowanie wszelkich prac w taki sposób, aby nie zagrażały one zwierzętom,
• Zaprojektowanie odpowiedniej kompensacji umożliwiającej zachowanie ciągłości siedlisk.

Jakie ptaki są znajdowane podczas wykonywania ekspertyz w budynkach oraz jak wygląda aspekt prawny?

W naszym kraju wiele gatunków ptaków jest ściśle związanych z zabudową. Niekiedy budynki stanowią dla nich główne lub niemal jedyne miejsce gniazdowania. Należą do nich m. in.: jerzyk, wróbel, kawka, oknówka, gołąb miejski, kopciuszek czy pustułka. Wszystkie te gatunki objęte są ochroną ścisłą, a gołąb miejski ochroną częściową. Oznacza to, że nie wolno ich zabijać, płoszyć, niszczyć ich jaj, gniazd oraz siedlisk. A zgodnie z Ustawą o ochronie zwierząt (art. 35, ust. 1) każde nieuzasadnione i niehumanitarne zabicie zwierzęcia jest przestępstwem. W Ustawie prawo ochrony środowiska (art. 75 ust. 1) widnieje zapis, że wszelkie prace budowlane powinny być przeprowadzane zgodnie z zasadami ochrony środowiska.

Wniosek do RDOŚ

Również Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt z 2016 r. nakazuje dostosowanie sposobów i terminów wykonywania prac budowlanych, remontowych i innych, tak aby zminimalizować ich wpływ na zwierzęta oraz ich siedliska. W przypadku stwierdzenia obecności ptaków lub ich siedlisk w budynku niezbędne będzie złożenie wniosku do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, wraz ze sporządzoną opinią.

Kiedy przeprowadza się ekspertyzę ornitologiczną?

Najlepszym czasem na wykonanie ekspertyzy jest rok poprzedzający prace remontowo-budowlane. Daje to możliwość dokonania obserwacji w istotnych okresach fenologicznych poszczególnych gatunków. Niestety często nie jest to możliwe, ponieważ inwestorzy czekają ze zleceniem wykonania opinii i wtedy tego czasu robi się niewiele. Optymalna sytuacja występuje wtedy gdy opinia ornitologiczna wykonywana jest od początku marca do września. Jednak największą aktywność ptaków można zaobserwować w kwietniu i w maju, a w przypadku jerzyków jest to także druga połowa czerwca i lipiec. Warto prowadzić obserwacje rano, najlepiej kilka godzin od świtu, a także wieczorem. Wtedy wykonana praca będzie najbardziej efektywna. Obserwacje należy wykonywać w odstępie przynajmniej 2 lub 3 tygodni, aby móc zobaczyć kolejne pary przystępujące do lęgów na budynku

Jak przeprowadza się opinię ornitologiczną dla budynków?

W celu wykonania opinii ornitologicznej stosuje się dwie metody. Obserwacje aktywności ptaków przy użyciu lornetki lub lunety oraz oględziny budynku w celu wykrycia potencjalnych gniazd. Oględziny bezpośrednie elewacji wykonuje się za pomocą endoskopu. Dzięki zamontowanej kamerce umożliwia on sprawdzanie trudno dostępnych miejsc, takich jak szczeliny w elewacji, oraz robienie zdjęć, które później posłużą w tworzeniu dokumentacji. Metoda ta pozwala na wykrycie tych siedlisk, które były wcześniej przeoczone podczas obserwacji aktywności albo byłyby bardzo trudne do znalezienia.

Ostatecznie po zakończeniu prac w terenie i konsultacji wszystkie zebrane informacje oraz zalecenia specjalista ornitolog przedstawia w postaci szczegółowego opracowania.