Co to znaczy chronić pomnik przyrody?
Przyroda, która nas otacza to jeden z najcenniejszych skarbów naszej planety, o którym często zapominamy. Postępująca degradacja środowiska sprawia, że coraz więcej gatunków zwierząt, jak i roślin jest na wyginięciu, a wiele terenów ulega zniszczeniu. Na szczęście w Polsce istnieje wiele sposobów ochrony przyrody dzięki, którym jesteśmy w stanie zachować naturalne piękno naszego kraju w jak najmniej zmienionej formie. Jedną z tego typu form są pomniki przyrody. Czym one są? Co zasługuje na miano pomnika przyrody? Co to znaczy chronić pomnik przyrody? Tego dowiesz się poniżej.
Pomniki przyrody jako forma ochrony przyrody
Form ochrony przyrody w Polsce mamy bardzo wiele. Wśród najważniejszych należy wymienić m.in. parki narodowe, parki krajobrazowe lub rezerwaty przyrody. Celem każdego z nich jest konieczność ochrony przyrody w jak najbardziej naturalnej formie. Formą ochrony o najmniejszym zasięgu są jednak pojedyncze obiekty przyrody ożywionej lub nieożywionej, które otrzymały status pomnika przyrody.
Ustanowienie pomnika przyrody następuje na mocy uchwały rady gminy, w której znajduje się jego nazwa, położenie oraz szczególne cele ochrony. W celu oszacowania wartości danego obszaru lub twory przyrody wykonuje się waloryzację przyrodniczą, która ściśle wiąże się również z inwentaryzacją przyrodniczą.
Czym jest pomnik przyrody?
Obecnie liczba pomników przyrody w naszym kraju wynosi ponad 36 tys. Są to pojedyncze twory przyrody żywej lub przyrody nieożywionej o szczególnej wartości.
Wśród nich znaleźć mogą się np.:
- Pojedyncze drzewa
- Krzewy gatunków rodzimych lub obcych
- Głazy narzutowe
- Źródła wody
- Wodospady
- Wywierzyska
- Skałki
- Jary
- Jaskinie
Aby dane drzewo można było uznać, że okaz szczególnej wartości przyrodniczej musi wykazywać się właściwymi wymiarami, unikalnym kształtem lub nietypowym pokrojem. W przypadku np. głazów narzutowych ich wymiary muszą przekraczać 5 m obwodu. Każdy pomnik przyrody oznaczony jest zieloną tabliczką z godłem państwowym i napisem – pomnik przyrody. Jednym z najpopularniejszych żywych pomników przyrody w naszym kraju jest np. dąb szypułkowy Bartek.
Jak chroni się pomniki przyrody?
W ramach ochrony środowiska w Polsce pomniki przyrody są chronione przez prawo. Najważniejszymi aktami prawnymi w tej dziedzinie są: ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Na potrzeby ochrony przyrody wprowadzono szereg zakazów dotyczących działań w pobliżu zabytku przyrody.
W zakresie ochrony przyrody wprowadzono przede wszystkim:
- Zakaz niszczenia, uszkadzania lub przekształcania pomników, w tym umieszczania tablic reklamowych
- Zakaz wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu
- Zakaz uszkadzania i zanieczyszczania gleby np. w okolicy drzew pomnikowych
- Zakaz dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody
- Zakaz likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników wodnych
- Zakaz zmiany sposobu użytkowania ziemi
- Zakaz wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu i minerałów
- Zakaz zbioru, niszczenia, uszkadzania roślin i grzybów na obszarach użytków ekologicznych, utworzonych w celu ochrony stanowisk, siedlisk lub ostoi roślin i grzybów chronionych
Oprócz tego ważne jest również otaczanie pomników przyrody ogromną troską. Należy dbać o ich kondycję i zdrowie oraz poddawać leczeniu w przypadku chorób. Dla niezwykle okazałych rozmiarów drzew wykonuje się np. specjalne podpory podtrzymujące i wzmacniające.
Co to znaczy chronić pomnik przyrody – Podsumowanie
Zarządzanie ochroną przyrody pozwala zadbać o wiele terenów, skupisk tworów przyrody, jak i pojedynczych form w celu zachowania ich wyjątkowych wartości. Szczególną formę ochrony przyrody stanowią pomniki przyrody, czyli organizmy żywe takie jak rośliny lub formy przyrody nieożywionej. Ochrona pomników przyrody wymaga dbania o chroniony twór przyrody w taki sposób, aby jak najdłużej mógł przetrwać w swojej niezmienionej formie. Jeśli chcesz zbadać czy na danym terenie nie ma obszarów lub obiektów przyrody żywej, np. różne gatunki drzew, które powinny zostać objęte ochroną, możesz zlecić wykonanie waloryzacji przyrodniczej w naszej firmie. Jeśli interesuje Cię ta usługa bądź powiązana z nią inwentaryzacja przyrodnicza, zapraszamy do kontaktu.
