Globalne poparcie dla ochrony różnorodności biologicznej

Wraz z przedstawieniem przez 92 kraje swoich krajowych „Planów finansowania na rzecz różnorodności biologicznej”, konferencja stała się wyraźnym sygnałem globalnego zaangażowania w ochronę ekosystemów i wsparcie dla Globalnych Ram Różnorodności Biologicznej Kunming-Montreal. To porozumienie, przyjęte podczas COP15, wyznacza ambitne cele na rzecz ochrony przyrody, w tym objęcie ochroną 30% powierzchni lądowej i morskiej do 2030 roku oraz mobilizację co najmniej 200 miliardów dolarów rocznie na działania związane z bioróżnorodnością.

Powiązanie z COP16

Konferencja COP16, która odbyła się pod koniec 2024 r. w Cali, Kolumbia, była kolejnym krokiem w realizacji globalnych zobowiązań dotyczących ochrony różnorodności biologicznej. Podczas tego wydarzenia podkreślono konieczność szybkiego wdrożenia Globalnych Ram Różnorodności Biologicznej Kunming-Montreal, a także zwiększenia finansowania i współpracy międzynarodowej. W COP16 uczestniczyło 196 państw, a głównym celem było przyspieszenie działań na rzecz ochrony ekosystemów oraz wdrożenie skutecznych mechanizmów finansowania.

Znaczenie nowych planów finansowania

Przedstawienie 92 nowych krajowych planów finansowania oznacza, że coraz więcej państw dostrzega konieczność inwestowania w ochronę przyrody i wdrażania skutecznych mechanizmów zarządzania zasobami naturalnymi. To ważny krok w kierunku realizacji globalnych celów, które mają na celu powstrzymanie wymierania zagrożonych gatunków, odbudowę ekosystemów oraz zapewnienie sprawiedliwego podziału korzyści wynikających z wykorzystania zasobów genetycznych.

COP-15 Porozumienie z Montrealu ws. różnorodności biologicznej

W grudniu 2022 r. w czasie światowego szczytu przyrodniczego COP15, podczas Konferencji ONZ w sprawie różnorodności biologicznej w Montrealu (Kanada), wspólnota państw uchwaliła porozumienie, którego celem jest ochrona obszarów lądowych i morskich oraz różnorodności gatunków. Konferencji przewodniczyły Chiny a gospodarzem była Kanada.

Porozumienie nazywane oficjalnie „Globalne ramy różnorodności biologicznej Kunming-Montreal” (ang. Kungmin-Montreal Global Biodiversity Framework, GBF) stanowi, podobnie jak porozumienie paryskie w sprawie ochrony klimatu, modyfikację polityki ws. różnorodności biologicznej na kolejne lata.

Podstawowym przesłaniem jest – do 2050 roku świat ma znowu żyć „w zgodzie z naturą”.

Główne cele zakładają:

1. Powstrzymanie wymierania zagrożonych gatunków powodowanego działalnością człowieka,
2. Dziesięciokrotne zmniejszenie tempa wymierania wszystkich gatunków do 2050 r.,
3. Zrównoważone użytkowanie i zarządzanie różnorodnością biologiczną,
4. Sprawiedliwy podział korzyści z wykorzystania zasobów genetycznych i informacji o sekwencji cyfrowej zasobów genetycznych oraz tradycyjnej wiedzy związanej z zasobami genetycznymi,
5. Dostępność odpowiednich środków finansowych dla wszystkich Stron Porozumienia, w szczególności dla krajów najsłabiej rozwiniętych i małych rozwijających się państw wyspiarskich.

Wśród zadań na 2030 r. wymieniono m.in.:

1. Skuteczną ochronę i zarządzanie co najmniej 30% lądów, obszarów przybrzeżnych i oceanów na świecie (obecnie pod ochroną znajduje się ok. 17% lądów i ok. 10% obszarów morskich),
2. Odtworzenie 30% ekosystemów lądowych i morskich,
3. Ograniczenie prawie do zera utraty obszarów o dużym znaczeniu dla różnorodności biologicznej i integralności ekologicznej,
4. Zmniejszenie o połowę marnotrawstwa żywności,
5. Wycofanie lub zreformowanie dotacji, które szkodzą różnorodności biologicznej o co najmniej 500 mld dolarów rocznie, przy jednoczesnym zwiększeniu pozytywnych zachęt do ochrony różnorodności biologicznej i zrównoważonego użytkowania,
6. Mobilizowanie co najmniej 200 mld dolarów rocznie ze źródeł publicznych i prywatnych na finansowanie związane z różnorodnością biologiczną,
7. Zwiększenie międzynarodowych przepływów finansowych z krajów rozwiniętych do rozwijających się do co najmniej 30 mld dolarów rocznie,
8. Wymaganie od firm międzynarodowych i instytucji finansowych monitorowania, oceny i przejrzystego ujawniania zagrożeń i wpływu na różnorodność biologiczną poprzez ich działalność, w tym łańcuchy dostaw i wartości,
9. Zapobieganie wprowadzaniu inwazyjnych gatunków obcych i ograniczenie o co najmniej połowę osiedlania się innych znanych lub potencjalnie inwazyjnych gatunków obcych oraz eliminowanie lub kontrolowanie inwazyjnych gatunków obcych na wyspach i innych obszarach priorytetowych.

Źródła:

1. https://zielonainfrastruktura.pl/cop-15-porozumienie-z-montrealu-ws-roznorodnosci-biologicznej/
2. https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/cop15-globalne-ramy-dla-bioroznorodnosci-Kunming-Montreal-12842.html
3. https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2024/10/14/un-biodiversity-convention-eu-reaffirms-global-pledge-to-protect-a-third-of-the-planet-by-2030/